Koreanka
Zakończenie działań wojennych na wszystkich frontach II wojny światowej doprowadziło do zatrzymania potężnej produkcji uzbrojenia armii. Mocno zastanawiano się, co zrobić z nadwyżkami, które były już częściowo przestarzałe, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Wszystkie te działania doprowadziły do spowolnienia rozwoju niektórych konstrukcji. Potężny poligon drugowojennych frontów pokazał, które konstrukcje sprawdziły się najlepiej i pozwolił na weryfikacje błędów. Tak też było z Dodge’em.
O ile konstrukcja Dodge’a sprawdziła się bardzo dobrze, o tyle postanowiono skorygować pewne rozwiązania techniczne, takie jak: brak reduktora czy zastąpienie amortyzatorów ramieniowych teleskopowymi. Najważniejszą zmianą było zamknięcie kabiny metalowymi drzwiami i zainstalowanie wydajnego ogrzewania. Te poprawki sprawiły, że samochód Dodge znowu rozpoczął karierę wojskową, zaliczając wojnę w Korei oraz w Wietnamie. Produkcja Dodge’a M 37 ruszyła na początku lat 50-tych i zakończyła się w 1968 roku łącznym wynikiem 110 tys. wyprodukowanych egzemplarzy (wszystkich wersji).
Konstrukcję Dodge’a oparto o solidną ramę, do której w tradycyjny sposób przymocowano mosty napędowe za pomocą parabolicznych resorów. Jednostką napędową został stary, sześciocylindrowy silnik, w którym dokonano drobnych modyfikacji. Uzbrojono go w 24-woltową instalację elektryczną, w hermetyczny aparat zapłonowy, hermetyczne kable oraz w świece zapłonowe. Silnik ten, o pojemności 3 772 cm3, posiadał moc 81 KM. Z silnikiem została sprzężona czteroprzekładniowa skrzynia biegów wraz z biegiem wstecznym. Istniała możliwość podłączenia przystawki do napędu wału wyciągarki, o ile dotyczyło to modelu wyposażonego w wyciągarkę. Do skrzyni biegów zamocowano dwustopniową skrzynię redukcyjną, dzięki której przekazywano napęd na przedni most oraz redukowano przełożenia podczas jazdy terenowej. Podwozie wyposażono w duże koła o rozmiarze 16×900. Duży promil koła, wyposażony w bieżnik terenowy, sprawiał, że samochód bardzo dobrze radził sobie w terenie.
Przednia część nadwozia została wyposażona w atrapę wykonaną z prętów oraz płaskownika. Z atrapy wychodziły okulary chroniące lampy przed uszkodzeniem podczas jazdy w zaroślach. Duże, półokrągłe błotniki nadają charakterystyczny kształt Dodge’a. Do błotników zamocowano przednie reflektory, zespolone lampy typu NOTEK, a od strony kierowcy tradycyjnie umieszczono lampę typu BLACK OUT.
Doświadczenia drugowojenne sprawiły, że postanowiono zmienić sposób otwierania maski silnika. Maskę wyposażono w dwa zawiasy i otwierano ją tradycyjnie do góry. Po otwarciu maskę zabezpieczano na dwóch podpórkach. Dalsza część kabiny została wyposażona w dwoje otwieranych drzwi oraz dużą przednią ramę okna, którą można było położyć do przodu na maskę. Do napędu wycieraczek wykorzystano tradycyjnie silniczki podciśnieniowe. Szyby w drzwiach bocznych zostały wyposażone w metalowe ramki i podczas opuszczania chowały się w całości. To pozwalało na maksymalne obniżenie pojazdu, co było bardzo ważne podczas transportu drogą lotniczą. Dzięki przebudowie kabiny kierowcy zyskano miejsce na dodatkowego pasażera. Dlatego w Dodge’u mogło podróżować dwóch żołnierzy plus kierowca. Pod kanapą pasażerów zamontowano akumulatory oraz nagrzewnicę. Na desce rozdzielczej umieszczono wszystkie potrzebne zegary oraz bardzo wiele tabliczek opisowych. Po prawej stronie kierowcy znajduje się lewarek zmiany biegów oraz dwa lewarki – jeden do załączania przedniego mostu, a drugi do załączania reduktora. Konstrukcję kabiny wyposażono w metalowe pałąki, na których rozciągnięto brezentową plandekę.
Elementem bardzo charakterystycznym dla Dodge’a jest wiszące koło na wysokości kierowcy. W modelu tym wieszak zamocowany jest do słupka kabiny w ten sposób, aby mógł się otworzyć tak samo jak drzwi. Tylna część nadwozia, w porównaniu z modelem drugowojennym, została całkowicie zmieniona. W całości wykonana z blachy, boczne burty zostały wyposażone w wysokie drewniane nadstawki, z których wychodziły ławki do siedzenia. Boki skrzyni wyposażono w półokrągłe metalowe błotniki, natomiast w dolnej części od strony kabiny zagospodarowano wolną przestrzeń na schowek, służący do transportu niezbędnych narzędzi i wyposażenia załogi. Tył skrzyni został wyposażony w otwieraną burtę, do której przymocowano kratę na narzędzia saperskie. Całość skrzyni przykryto brezentową opończą wspartą na drewnianych pałąkach. Z tyłu, w dolnej części ramy, zamontowano zespolone lampy oraz hak holowniczy.
Pojazd był przystosowany do pokonywania głębokich brodów wodnych po zamontowaniu snorkela oraz przystawki wydłużenia układu wydechowego.
Na bazie Dodge’a wyprodukowano kilka innych wersji nadwoziowych, min. wóz techniczny oraz sanitarkę. Osoby zainteresowane obejrzeniem Dodge’a M 37 w akcji odsyłam do filmu „Parszywa Dwunastka”. Niestety, w tamtym okresie nie dbano o szczegóły związane z uzbrojeniem i tak Dodge powojenny wkradł się na plan drugowojennego filmu. Samochód ten jest rzadkością w Polsce. Można go było zobaczyć podczas OPERACJI POŁUDNIE 2010.
Dane techniczne:
długość: 4 801 mm
szerokość: 1 854 mm
wysokość: 2 261 mm
prześwit: 273 mm
masa własna: 2 685 kg
silnik: sześciocylindrowy dolnozaworowy
pojemnośc skokowa: 3 772 cm3
moc maksymalna: 81 KM
hamulce: hydrauliczne
instalacja elektryczna: 24 V
zużycie paliwa: 26-28 l/100 km
Autor: Rafał Bier
Artykuł archiwalny z numeru 1/2010
