W momencie ruszenia machiny wojennej i przystąpienia Stanów Zjednoczonych do 2 wojny światowej powstała potrzeba przygotowania projektu nowej konstrukcji samochodu o ładowności 1/2 tony. Najwięcej doświadczenia w tym kierunku posiadała firma Dodge z Detroit, która od lat 30-tych zajmowała się produkcją półciężarówek i posiadała sprawdzony już model T 207 WC 4.
Konstrukcja
Nowy model Dodge’a T 214 WC 52 w dużej mierze oparto o sprawdzone rozwiązania techniczne. Konstruktorzy głównie skupili się na obniżeniu środka ciężkości oraz całej sylwetki wozu. Bazą konstrukcji została bardzo solidna rama, do której przy pomocy resorów półeliptycznych zamocowano mosty napędowe, do resorowania służyły amortyzatory ramieniowe – olejowe. Do ramy zamontowano rzędowy 6-cylindrowy silnik dolnozaworowy, o pojemności 3772 cm3 i mocy 92 KM. Do silnika zamocowano skrzynię biegów o czterech przełożeniach do przodu i biegiem wstecznym. Należy pamiętać w Dodge’u pierwszy bieg był biegiem terenowym, ponieważ Dodge nie posiadał skrzyni redukcyjnej, a tylko skrzynię rozdzielczą, z której wychodził napęd na przednią oś. Skrzynia biegów była dodatkowo wyposażona w przystawkę do napędu wyciągarki.. Wyciągarkę zamontowano w przedniej części ramy i połączono ją wałem kardana z przystawką. Wyciągarka posiadała udźwig 2,5 tony, udźwig jednak był podany z dużym zapasem i tak naprawdę mogła uciągnąć dużo więcej. Solidna lina oraz hak sprawdzały się w wielu ciężkich akcjach. W tylnej części ramy zamontowano zbiornik paliwa, który mieścił 115 l benzyny. Nie była to zadowalająca pojemność jak na apetyt Dodge’a, który wynosił średnio 27 l/100km.
Nadwozie
Nadwozie Dodge’a zostało wykonane w pierwszym etapie wojennej produkcji całkowicie z blachy, poza podłogą w skrzyni ładunkowej oraz ławkami. Z przodu pojazdu zamontowano atrapę, która została wyposażona w specjalne okulary, chroniące przednie lampy przed uszkodzeniem, w trakcie jazdy terenowej przez zarośla. Atrapa ta również chroniła chłodnicę przed uszkodzeniem, dlatego została wykonana z grubych prętów oraz płaskownika. Nad przedziałem silnikowym znajdowała się maska, która była otwierana na boki, zarówno z lewej jak i z prawej strony, co dawało dogodny dostęp do silnika. Obszerne przednie błotniki nadają niepowtarzalny urok sylwetce Dodge’a, a podczas napraw silnika służą jako półki na klucze bądź drobne części oraz siedzisko dla mechanika. Z przodu umiejscowiono też reflektory, notki oraz lampę typu Black-out. W dalszej części nadwozia znajduję się kokpit kierowcy, który jest oddzielony od skrzyni ładunkowej. Jest to cały element przykręcony do ramy, który posiada deskę rozdzielczą oraz dwa fotele kierowcy i pasażera. W przedniej części zamocowana jest rama okna kierowcy, którą można położyć do przodu i przypiąć karabinkami do maski. Jest to istotnie podczas transportu oraz do jazdy w warunkach bojowy, co umożliwia prowadzenie ognia do przodu. Rama okna została wyposażona w wycieraczki z napędem pneumatycznym, zasilanym z kolektora ssącego. W kokpicie na desce rozdzielczej znajdują się zegary, przełączniki oraz schowek po stronie pasażera, ciekawostką jest półka na mapę wyciągana spod schowka. Tylna część nadwozia jest zupełnie osobnym elementem przymocowanym do ramy. Jak już wspomniałem, tylna paka – poza podłogą – została wykonana w całości z metalu. W późniejszym okresie wojny, kiedy zaczęto oszczędzać stal wprowadzono modyfikację również w nadwoziu Dodge’a i zewnętrzne poszycie boków nadwozia pozostawiono metalowe, natomiast cały środek wykonano z drewna.
Ładownia
Górna część skrzyni ładunkowej automatycznie służyła za ławkę. Z tyłu skrzynia posiadała otwieraną burtę wykonaną z metalu, do której mocowano kratę na narzędzia saperskie: łopatę, siekierę, kilof. Całość pojazdu została przykryta plandeką brezentową, która składała się z czterech części: daszku nad kierowcą, który mocowany jest do plandeki głównej, rozciągniętej nad przedziałem towarowym, oraz dwóch kotar. Pierwsza oddzielała kierowcę od przedziału ładunkowego i tylna, zasłaniała tył przedziału towarowego. Plandeka była rozciągnięta na trzech drewnianych pałąkach.
Wyposażenie
Dodge był wyposażony z tyłu w hak holowniczy do ciągnięcia przyczepy ewentualnie lekkiej armaty. Z przodu pojazdu zamocowano dwa haki, które służyły między innymi, do wyciągnięcia pojazdu z opresji. Jak już wspomniałem Dodge posiadał duży apetyt na benzynę i dlatego wyposażono go w dwa do trzech mocowań na kanistry. Wsiadanie do pojazdu ułatwiały szerokie, wygodne stopnie. Koło zapasowe zamontowano od strony kierowcy, które było przykręcone do stojaka wspierając się na stopniu specjalnie wyprofilowanym pod koło. Rozwiązanie to niestety uniemożliwiało wsiadanie kierowcy do wozu z lewej strony i dlatego kierowca wsiadał od strony prawej. Koła w Dodge’u to bardzo solidny element: stalowa pierścieniowa felga, skręcana na śruby, na którą zakłada się płaszcz gumowy, następnie dętkę, a na koniec oponę. Opona jest standardowa dla pojazdów tym przedziale ładowności 900/16, z bieżnikiem w kształcie „stopy wielbłąda”. Duży „balon” sprawia, że jazda samochodem jest jak na warunki wojskowe, komfortowa. Duża ilość warstw kordu powoduje też, że opona jest bardzo mocna i odporna na przebicia. Ciężarówkowa średnica koła, oraz stosunkowo nieduży rozstaw osi powoduje, że Dodge posiada bardzo dobre własności terenowe. Wielokrotnie sprawdziło się to na froncie w warunkach wojennych. Niewątpliwie minusem jest instalacja elektryczna 6-cio voltowa. Niektóre modele Dodge’a posiadały instalacje 12-to voltową, głównie te które wyposażono w radiostacje. Jednak całość konstrukcji stanowiła mocny, niezawodny samochód terenowy, który przetrwał tyle lat i do dzisiaj może cieszyć rzesze pasjonatów pojazdów militarnych. Dodge WC 52 przedstawiony na zdjęciach pochodzi z kolekcji Muzeum Broni Pancernej i Militariów w Bielsku-Białej. Pojazd ten zostanie przedstawiony w 2010 roku jako premiera podczas Jubileuszowego X Międzynarodowego Zlotu Pojazdów Militarnych "Operacja Południe" w Bielsku-Białej. www.militaria.bielsko.com.pl
Dodge T 214 WC 52 – dane techniczno-ekspolatacyjne
Silnik 6-cio cylindrowy dolnozaworowy chłodzony cieczą
Moc 92 KM
Pojemność 3772 cm3
Skrzynia biegów 4 przełożenia + bieg wsteczny
Instalacja 6 V
Zapas paliwa 115 l
Zużycie paliwa 26-28l/100km
Masa 2517kg
Długość 4,47 m
Szerokość 2,11 m
Wysokość 2,16 m
Prześwit 0,27 m
Rozstaw osi 2,49 m
Autor: Rafał Bier,
zdjęcia: Viola Piecha
