Toyota RAV4
Początkowo malutkiej Toyocie RAV4 nikt nie wróżył sukcesu. Model miał bowiem jedynie uzupełnić ofertę producenta. Jednak – jak to często z niewiadomych powodów bywa – pojazd osiągnął ogromny sukces i zyskał fanów na całym świecie.
W prawie każdym opisie modelu RAV4 znajdziemy wzmiankę o jego głównym projektancie, Masakatsu Nonaka, który musiał przekonać ówczesny zarząd Toyoty do projektu małego auta rekreacyjnego (początkowo tylko dwuosobowego). Jego idea wybiegała poza granice Japonii, aż do Europy, która miała być głównym rynkiem zbytu. Na początku lat dziewięćdziesiątych dominowały duże samochody terenowe, a oferta małych pojazdów z napędem 4×4 była dosyć ograniczona. W Europie dostępna była niezawodna Łada Niwa oraz włoski Fiat Panda 4×4 i niemiecki VW Golf Country (dwa ostatnie to rozwinięcia wersji osobowych). Oprócz tego klienci mogli wybierać spośród dwóch modeli Suzuki: twardego Samuraia z klasycznym napędem i bardziej komfortowej Vitary. Toyota RAV4 nie była więc prekursorem w tym raczkującym segmencie i – patrząc z perspektywy czasu – stanowiła sporą konkurencję dla Vitary.
Mała – I generacja
Toyota RAV4 zadebiutowała w 1994 roku w Europie i Japonii. Amerykanie na premierę tego modelu musieli poczekać kolejne dwa lata. Pierwsza generacja była małym, zgrabnym, dwudrzwiowym pojazdem, bazującym na płycie kompaktowej Corolli. Jej bezsprzeczną zaletą była nowoczesna stylistyka i dynamiczne linie nadwozia. Konstrukcja RAV4 opierała się na samonośnym nadwoziu o długości 3 690 mm. Pojazd nie posiadał reduktora, był posadowiony na niezależnym zawieszeniu, a oferta silnikowa ograniczała się jedynie do dwulitrowej jednostki benzynowej o mocy 120 KM. W 1998 rok moc silnika podniesiono do 127 KM. Na rynku japońskim dostępna była też jednostka o mocy 177 KM.
Dla kobiet
Z uwagi na gabaryty i lepszą widoczność wynikającą z wyższego położenia fotela, Toyota RAV4 od początku była chętniej kupowana przez kobiety i pieszczotliwie nazywana „żabcią”. W japońskich salonach sprzedaży pojazd pojawił się w maju 1994 roku, w czerwcu tego samego roku dołączył do oferty w Europie, Afryce, Australii i Ameryce Łacińskiej. Pierwsze prognozy zakładały sprzedaż na poziomie ok. 4 500 sztuk miesięcznie, co zostało jednak bardzo szybko zweryfikowane, bowiem już w pierwszym miesiącu spłynęło ponad 8 000 zamówień, w kolejnych miesiącach produkcja została zwiększona dwukrotnie.
Początkowo RAV4 było oferowane z krótkim, dwudrzwiowym nadwoziem i cieszyło się dużą sympatią, na co wpływ miała niska cena. A do tego pojazd często wybierany był do roli auta reklamowego. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych po ulicach Europy krążyło ponad 500 modeli w barwach Marlboro. Dwa lata po uruchomieniu produkcji, w 1996 roku, do oferty dołączyła wersja pięciodrzwiowa oraz ta z napędem 2WD. Znacznie mniej popularny, ale dostępny, był wariant trzydrzwiowy wyposażony w miękki dach. W 1997 roku Toyota, rozwijając swoją ofertę, zaproponowała też wersję z napędem elektrycznym, czyli RAV4 EV. Rok później crossover Toyoty przeszedł lifting nadwozia, który ograniczył się właściwie do przedniego pasa.
Przedłużenie – II generacja
Dosyć szybko – jak na ówczesne standardy – wprowadzono II generację modelu RAV4. Miało to miejsce w pierwszej połowie 2000 roku. Zarówno I, jak i II generacja były produkowane w Japonii i na Filipinach. Nowa odsłona RAV4 niewiele różniła się od swego poprzednika. Pojazd nadal bazował na płycie Corolli i był dostępny w dwóch wersjach nadwoziowych: trzy- i pięciodrzwiowej*.
Z uwagi na przepisy bezpieczeństwa w Stanach Zjednoczonych oferowana była tylko wersja długa, pięciodrzwiowa.
II generacja Toyoty RAV4 była kompaktowym pojazdem typu fancar, stylistycznie nawiązującym do poprzednika. Decydenci Toyoty nie chcieli eksperymentować, tym bardziej że obrana wcześniej droga okazała się słuszna, o czym świadczyła rosnąca sprzedaż.
Początkowo w ofercie znalazły się tylko dwa silniki benzynowe: 1.8 o mocy 123 KM konfigurowany z wersją 2WD oraz 2.0 VVT o mocy 150 KM. Wzrastające ceny paliw, a co się z tym wiąże szukanie oszczędniejszych rozwiązań, wymusiły na producencie wprowadzenie do oferty RAV4 pierwszego silnika Diesla: 2.0 D-4D o mocy 116 KM.
Na przełomie 2003/2004 roku model przeszedł niewielki facelifting, a w USA pojawiła się mocniejsza wersja silnika benzynowego – 2.4 o mocy 161 KM.
W 2001 roku, w Australii Toyota RAV4 zajęła pierwsze miejsce w rankingach sprzedaży w swoim segmencie, a w Stanach Zjednoczonych osiągnęła drugą notę w zestawieniu dotyczącym pojazdów najchętniej kupowanych przez kobiety, tym samym zajmując miejsce tuż za VW New Beetle.
Urosła – III generacja
Początek nowego stulecia był czasem zmian wymuszonych wprowadzaniem wyśrubowanych norm emisji spalin. Dodatkowo stale rosnące ceny paliw odwróciły tendencje rynkowe i zmieniły postrzeganie Toyoty RAV4. Klient szukał kompromisu: z jednej strony chciał mieć duże, rodzinne auto dające radość z jazdy, a z drugiej przerażały go koszty zakupu i utrzymania. Był jednak w stanie zaakceptować fakt, że pojazd nie jest prawdziwą terenówką. Wtedy właśnie pojawiła się III generacja RAV4, która przestała być zabawką i stała się solidnym kombi z podniesionym zawieszeniem i aspiracjami do miana pojazdu terenowego.
Nowa odsłona RAV4 zadebiutowała w 2005 roku na jesiennych targach samochodowych we Frankfurcie. Był to odważny, ale przemyślany krok. Długość pojazdu zwiększyła się aż o 19 cm w przypadku wersji krótkiej oraz o 47,5 cm w wersji długiej. Wariant trzydrzwiowy oferowany był tylko w Japonii, Europie i Nowej Zelandii, jednak słabo się sprzedawał, przez co ostatecznie został wycofany ze sprzedaży na przełomie 2007/2008 roku. Pomysłem na zastąpienie go było wprowadzenie modelu Urban Cruiser (2009 rok), jednak z uwagi na relatywnie wysoką cenę model nie przyjął się tak dobrze jak RAV4. Na wybranych rynkach na świecie, poza Europą, crossover Toyoty oferowany był też w wersji siedmioosobowej.
Wraz z wprowadzeniem III generacji RAV4 pojawiła się nowa paleta silników. Znalazły się w niej benzynowe, rzędowe R4 o pojemnościach: 2,0; 2,4 i 2,5; a także 3,5-litrowe V6 (głównie z myślą o amerykańskiej klienteli). Osobom oszczędnym zaproponowano silnik Diesla o pojemności 2,2 l.
Nowa generacja RAV4 była również sporym przełomem technicznym, gdyż znalazło się w niej sporo nowoczesnych rozwiązań, w tym: skrzynie biegów (manualne i automatyczne), samoczynny, dołączany napęd na tylne koła oraz szereg elektronicznych systemów wspomagania jazdy.
W 2008 roku przeprowadzono lifting nadwozia, zmieniając tylni zderzak i światła, co miało stanowić zapowiedź kolejnej generacji. Jednak światowy kryzys i załamanie sprzedaży pojazdów powstrzymały uruchomienie nowych inwestycji. W 2010 roku zapadła jednak decyzja o kolejnym liftingu nadwozia, tym razem nieco bardziej zaawansowanym (modernizacje objęły przednią część nadwozia, zderzak, światła, atrapę chłodnicy i lusterka). Głównie z myślą o Stanach Zjednoczonych zaprezentowano również drugą generację RAV4 EV, różniącą się od regularnego modelu nadwoziem (auto powstało z udziałem Tesla Motors). Pojazd posiadał napęd elektryczny o mocy 156 KM, a jego zasięg wynosił prawie 200 km. Początkowo RAV4 EV było produkowane tylko w Tahara w Japonii oraz w Santa Rosa na Filipinach, jednak odpowiednie działania producenta sprawiły, że pomimo kryzysu model dobrze się sprzedawał, dlatego też podjęto decyzję o uruchomieniu produkcji w Kanadzie (2008 rok) i Chinach (2009 rok).
Wielkie kombi – IV generacja
Debiutująca w 2012 roku w Los Angeles IV generacja RAV4 była już całkowicie innym pojazdem, odróżniającym się od pierwszych modeli z końca ubiegłego stulecia wielkością, wykonaniem, a także samym pomysłem i grupą docelową. Z pierwszego fancara pozostała tylko nazwa, która łączyła wszystkie generacje. Ten mały, rekreacyjny, dwuosobowy pojazd przeobraził się w duże, czterodrzwiowe kombi. RAV4 zyskało kolejne 23,5 cm długości w porównaniu do III generacji i aż 63 cm w stosunku do małej „żabci”. Wzorem innych crossoverów tylne drzwi bagażnika zostały zastąpione unoszoną do góry klapą, a koło zapasowe powędrowało do bagażnika. Nowe, nieco futurystyczne linie nadwozia początkowo trochę raziły, lecz z czasem klienci w pełni je zaakceptowali.
IV generacja oferowana jest w kilku konfiguracjach silnikowych. W gamie jednostek benzynowych znalazły się: R4 o pojemności 2,0; 2,4; 2,5 oraz widlaste V6 o pojemności 3,5 l. Dostępny jest też diesel – R4 o pojemności 2,0 l i 2,2 l. W Polsce, jak i w większości krajów Europy, ze względu na przepisy unijne i podatkowe, oferowany jest model z silnikiem benzynowym 2,0 i dieslem 2,0 D-4D. Dostępny jest także wariant hybrydowy – RAV4 Hybrid z układem opartym na silniku benzynowym 2,5 l Atkinsona z wirującym tłokiem współpracującym z dwoma jednostkami elektrycznymi napędzającymi przednią i tylną oś pojazdu.
W 20. urodziny RAV4 zaprezentowano specjalną wersję 20th Anniversary, która wyróżnia się 18-calowymi felgami aluminiowymi, lampami ksenonowymi i specjalnymi listwami bocznymi i tylnej klapy.
W kwietniu 2015 roku, w Nowym Jorku podczas salonu samochodowego zaprezentowano model poliftingowy. Zmiany, jakie wprowadzono, objęły zarówno nadwozie, jak i wnętrze. Pojawiły się m.in. nowe zderzaki i światła nawiązujące do modelu C-HR, a także odmieniona deska rozdzielcza.
W 2018 roku pojawiła się kolejna generacja tego znakomicie sprzedającego się modelu. Patrząc na historią RAV4, jednego możemy być pewni – pojazd będzie kolejnym sukcesem.
Historia modelu
1994 r. – premiera krótkiego modelu podczas salonu w Genewie (XA10) 1996 r. – premiera wersji pięciodrzwiowej 1997 r. – odmiana RAV4 EV na rynku amerykańskim 1998 r. – lifting nadwozia, wzmocniony silnik 2000 r. – II generacja 2002 r. – pierwszy diesel w RAV4 2003 r. – lifting nadwozia 2004 r. – nowy silnik 2,4 l w USA 2005 r. – III generacja 2008 r. – uruchomienie produkcji w Kanadzie 2009 r. – uruchomienie produkcji w Chinach 2010 r. – II generacja modelu RAV4 EV 2013 r. – IV generacja XA40 2014 r. – Toyota RAV4 20th Anniversary 2015 r. – lifting modelu 2018 r. - V generacja
autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: Toyota, archiwum