Haki holownicze

Z niedawnej ankiety przeprowadzonej wśród naszych Czytelników wynikło, że ponad 15% osprzętu w ich samochodach stanową haki holownicze. O zaletach tego szpeju nie muszę chyba nikogo przekonywać. Nie będę więc – skupię się na opisie tego, czym hak jest i z czym to się je.
Do holowania przyczepy potrzebne jest co najmniej wyposażenie samochodu w hak holowniczy oraz gniazdo zasilająco-sterujące oświetleniem przyczepy. Ze względu na konstrukcję samego sprzęgu, haki holownicze pojazdów samochodowych dzielimy na:
– kulowe – stosowane w samochodach osobowych oraz lekkich autach użytkowych dla przyczep o DMC do 3,5 tony,
– sworzniowe – stosowane w samochodach ciężarowych,
– szczękowe – spotykane jeszcze, choć rzadko, w pojazdach militarnych.
W samochodach terenowych i Sport Utility znajdują zastosowanie przede wszystkim wyroby pierwszej grupy. Kula haka posiada znormalizowane wymiary. Jeśli chodzi o konstrukcję i mocowanie trzonu haka wyróżniamy haki:
– z trzonem stałym (przyspawanym do wspornika),
– odkręcane,
– wypinane.
Haki demontowalne mają tę zaletę, że w niektórych krajach nie dopuszcza się poruszania po drogach publicznych pojazdu z hakiem wystającym poza obrys nadwozia, gdy nie holuje on przyczepy. Mocowanie trzonu haka odkręcanego rozwiązywane jest dwojako: w osi pojazdu lub poprzecznie. To drugie rozwiązanie spotykane jest przede wszystkim w hakach wzmocnionych pojazdów dostawczych i terenowych. Bardzo ciekawą i przydatną w zastosowaniach off-road konstrukcją jest uniwersalny odkręcany hak kulowy z dolnym sworzniem używanym do podczepiania taśm, lin itp. Haki odkręcane tego typu znajdują także zastosowanie z przodu pojazdu do manewrowania z dużymi i ciężkimi przyczepami (lawety, trailery podłodziowe itp.)
Haki wypinane stosuje się najczęściej w samochodach osobowych i nowoczesnych, zwłaszcza niewielkich i o samonośnej konstrukcji samochodach Sport Utility. Sam zamek trzonu haka to najczęściej konstrukcja mimośrodowa lub zatrzaskowa. Niektóre zakłada się bez użycia narzędzi, inne z wykorzystaniem specjalnego klucza. Najbardziej zaawansowane konstrukcje posiadają zabezpieczenia przed kradzieżą (zamek z kluczem). Specyficzną odmianą mocowania wzdłużnego jest amerykański patent z trzonem o przekroju kwadratowym mocowanym w kwadratowym profilu zamkniętym.
Trzon haka utrzymywany jest poprzez wspornik przymocowany do nadwozia (przy nadwoziu samonośnym) lub ramy. Najprostsze rozwiązanie to wzdłużny wspornik, który może być uzupełniony zastrzałami. Najbardziej rozbudowane i mocne konstrukcje przyjmują kształt ramy z poprzeczna belką ewentualnie płytą dla odkręcanego haka. To najwłaściwsze rozwiązanie dla samochodu terenowego. Płyta może zapewniać regulację wysokości mocowania haka. W niektórych samochodach użytkowych spotyka się mocowanie haków do ostatniej poprzecznej belki ramy, ale ze względu na wysokie zamocowanie haka nie daje to możliwości holowania standardowej przyczepy.

Obok sprzęgu mechanicznego mamy jeszcze sprzęg elektryczny, czyli gniazdo i wtyczkę wraz z połączeniami elektrycznymi do zasilania i sterowania odbiorników elektrycznych (przede wszystkim świateł) przyczepy. W samochodach spotyka się dwa standardy złączy elektrycznych: 7- i 13-stykowe. W przyczepach użytkowych do 3,5 tony stosuje się zazwyczaj pierwszy z nich.

Na kuli lub trzonie powinna znajdować się wybita „cecha”, czyli oznaczenia m.in.: producenta, norm i certyfikatów, DMC przyczepy, nominalnego nacisku pionowego na hak.

Prawo o Ruchu Drogowym dość dokładnie określa możliwość zabudowy haka holowniczego i dopuszczenie do ruchu pojazdu weń wyposażonego. Samochód (osobowy lub ciężarowy o DMC do 3,5 tony) z zabudowanym hakiem holowniczym powinien przejść badanie techniczne, a o możliwości holowania przyczepy świadczy odpowiedni wpis do dowodu rejestracyjnego. Warunkiem bezproblemowego przejścia BT jest odpowiednia jakość wyrobu, ale też jego właściwe zamocowanie i dopasowanie do możliwości holowniczych pojazdu.
 

Autor: Tomasz Konik Zdjęcia: Archiwum

...a może to też Cię zainteresuje:

AKADEMIA 4x4 - SKLEP.OFF-ROAD.PL
MAGAZYN OFF-ROAD PL
PRZYGODY