Poprzednik Half Tracka
Nowy model Citroena serii B pojawił się w czerwcu 1921 roku. Ten mały, lekki pojazd, wyposażony w silnik o pojemności 1 450 cm3, stanowił bazę do stworzenia projektu terenowego samochodu półgąsienicowego.
Gdy do produkcji wchodził niewielki Citroen, Adolf Kegresse opracowywał nowatorskie zawieszenie półgąsienicowe, które mogło być wykorzystane praktycznie w każdym samochodzie osobowym. Wybór padł jednak na wspomnianego Citroena – lekkie auto z mocnym, szybkim silnikiem. Założeniem konstruktora było wykorzystanie pojazdu półgąsienicowego przez armię. Doświadczenia I wojny światowej wyraźnie pokazały wyższość samochodów gąsienicowych* nad kołowymi. Pamiętajmy, że napęd 4×4 w tamtym czasie przechodził fazę prób i do popularnych nie należał. Ponadto był bardzo drogi w zastosowaniu.
Napęd półgąsienicowy miał wiele zalet – przede wszystkim sprawdzał się w terenie, a do tego był stosunkowo lekki i łatwy w obsłudze.
Ekspedycja
Citroen B2 10 CV z 1921 roku sporą sławę zyskał dzięki rajdom przez Saharę w latach 1922/1923 oraz przez Afrykę w latach 1924/1925. Pod koniec 1922 roku zbudowano niewielką serię doświadczalną i zorganizowano badawczo-reklamową ekspedycję do Afryki. Od 18 grudnia 1922 roku do 7 stycznia 1923 roku 5 samochodów półgąsienicowych – Citroen Kegresse – przebyło trasę o łącznej długości 3 600 kilometrów, pokonując przy okazji Saharę oraz liczne rzeki i bezdroża.
W październiku 1924 roku ruszyła nowa wyprawa pod kryptonimem Black Expedition, tym razem licząca 8 udoskonalonych, półgąsienicowych samochodów Citroen Kegresse. Wyprawą kierował G.M. Haardt oraz L. Andouin Dubreuil. Do lipca 1925 roku kierowcy przebyli całą Afrykę – od Algieru do Kapsztadu. Osiągnięte wyniki posłużyły do rozwinięcia głośnej akcji reklamowej, w wyniku której pojazdami półgąsienicowymi Citroen Kegresse zainteresowało się kilkanaście państw i firm, w tym francuskie Panhard Somua Unic.
Wieści szybko się rozchodzą
Konstrukcja samochodu Adolfa Kegresse była badana i kopiowana w kilkunastu armiach. We Francji, oprócz półgąsienicowych samochodów osobowych, zbudowano samochody ciężarowe, specjalne, a także bojowe, pancerne. Wiadomość o rewelacyjnych francuskich pojazdach półgąsienicowych dotarła także do Polski. W rezultacie władze wojskowe wysłały do Francji specjalną komisję badawczą, której przewodniczył gen. S. Wróblewski, a w jej skład wchodzili: płk M. Żymierski, inż. K. Gronowski, mjr K. Meyer i kpt T. Trzeciak. W owym czasie poszukiwano najlepszych konstrukcji do wyposażenia Wojska Polskiego, które posiadało przestarzałe samochody, pochodzące z czasów I wojny światowej. Komisja zapoznała się z najnowszymi modelami, zademonstrowano jej samochody osobowe, ciężarowe oraz pancerne. Po wstępnych badaniach zasugerowano zakup małej ilości gotowych samochodów oraz ponad sto podwozi półgąsienicowych. Nadwozia miały być wykonane w kraju przez polskie firmy według projektów opracowanych przez rodzimych konstruktorów.
Od strony technicznej
Przedstawiony na zdjęciach Citroen Kegresse P-17 został zakupiony za granicą i przywieziony do Polski. Jest on własnością Adama Rudnickiego z Warszawy. Pan Adam od wielu lat zabiega o ściągnięcie do Polski jak największej ilości sprzętu, na którym walczyli polscy żołnierze podczas kampanii wrześniowej.
Konstrukcja auta została oparta o mocną ramę, w przedniej części zamontowano bęben, który pozwalał lepiej pokonywać strome podjazdy oraz rowy. Przednie zawieszenie składało się z kół skrętnych zamocowanych do belki zawieszenia podpartej na resorach piórowych. W dalszej części nadwozia wylądował most napędowy oraz wózki jezdne połączone z kołami napinającymi. W przedniej części ulokowano silnik o pojemności 1 450 cm3 – dolnozaworowy i połączony ze skrzynią biegów o czterech przełożeniach do przodu oraz jednym wstecznym. Skrzynia biegów była zestrojona z dwustopniowym reduktorem, który napędzał most w środkowej części ramy. W przedniej części nadwozia przewidziano dwa miejsca – dla kierowcy oraz dla pilota.
Tylne zawieszenie opasano gąsienicą. Ciekawym rozwiązaniem było wykorzystanie gąsienicy stalowo-gumowej, która pracuje bardzo cicho, a jazda jest w miarę komfortowa i pozwala osiągnąć prawie 40 km/h, co – jak na pojazd z napędem gąsienicowym – było nie lada wynikiem w tamtym czasie.
Citroen Kegresse – dane techniczno-eksploatacyjne
masa własna 1 850 kg długość całkowita 4 300 mm szerokość 1 690 mm prześwit 25 cm silnik Citroen C4 (AC4F) moc 30 KM pojemność 1 450cm3 maksymalna prędkość 28 km/h zużycie paliwa 20 l
autor: Rafał Bier, zdjęcia: Wiola Piecha
