OFF-ROAD PL MAGAZYN 4x4 | CHALLENGE&INDEPENDENCE
Search
Logo OFF-ROAD.PL magazyn 4x4

Niespełniona nadzieja

Jeep Jeepster

Jeepster (1948-51)

 Pod koniec wojny Willys, widząc niewykorzystane, nowoczesne linie przemysłowe zdolne do produkcji wielkoseryjnej, bardzo szybko przestawił się z pojazdów militarnych na osobowe. Jednym z pomysłów na wykorzystanie mocy produkcyjnych był Willys Jeepster.

Jeep Jeepster

Jeep Jeepster

Pierwszym powojennym samochodem firmy Willys-Overland była cywilna wersja Willysa MB – model CJ-2AS, który nie wymagał zbyt licznych zmian. Przeszkodą w uruchomieniu produkcji nowego pojazdu był jednak deficyt poddostawców elementów nadwozia w powojennej Ameryce. Problemem były również maszyny, które nie były w stanie wytłoczyć okrągłych nadkoli i większych przetłoczeń – cokolwiek Willys by wyprodukował, byłoby to proste i płaskie.

Jeep Jeepster

Jeep Jeepster
Płaskie nadkola to efekt braku maszyn do tłoczenia zaokrąglonych elementów

Projekt

W tamtym czasie dla firmy Willys pracował Brooks Stevens – utalentowany, młody projektant, którego pierwszą miłością były samochody sportowe. W okresie powojennym spod jego ręki wyszedł pickup Station Wagon dostępny w wersjach nadwoziowych furgon i kombi. Stevens przygotował też szkic sportowego, dwudrzwiowego samochodu opartego na tym samym podwoziu. Był to piękny roadster w jaskrawych, żółto-czarnych barwach. Model Station Wagon kombi wszedł do produkcji już w połowie 1946 roku. Pickup dołączył do niego już rok później. W międzyczasie Stevens opracował projekt dwumiejscowego pojazdu, jednak decydenci firmy – znając specyfikę rynku i oczekiwania klientów – podjęli decyzję o wydłużeniu modelu, tak by mógł pomieścić pięciu pasażerów. Ówczesny prezes – James Mooney – w grudniu 1947 roku zapowiedział pojawienie się nowoczesnego Phaetona, który miał konkurować z Continentalem.

Jeep Jeepster

Jeep Jeepster
Premiera modelu odbyła się w 1948 roku na wystawie w Chicago

Willys Jeepster został wprowadzony do sprzedaży w lipcu 1948 roku*. Przewodniczący inżynierów – Ward Canaday – miał nadzieję na rozkwit produkcji samochodów osobowych, jednak musiał zgodzić się na konstrukcję modelu z istniejących komponentów. Bazą dla Jeepstera był Station Wagon (oba pojazdy mają taki sam rozstaw osi – 104 cale).

Jeepster otrzymał oznaczenie VJ-2 i 463-VJ-2.

Nadwozie

Większość Jeepsterów opuszczała fabrykę z nadwoziem pokrytym dwubarwnym lakierem – najczęściej czerwonym, białym lub żółtym w asyście czerni (szeroki pas wzdłuż górnej części nadwozia i drzwi). Pojazd nie posiadał szyb w drzwiach – podczas przejażdżek w złą pogodę pasażerów ochraniał plastikowy, przeźroczysty laminat.

Jeepster był pierwszym kabrioletem firmy

Jeepster był pierwszym kabrioletem firmy

Cena bazowa Jeepstera wynosiła 1 765 $ i pozwalała na nabycie pojazdu z wyposażeniem, które u konkurencji było dodatkowo płatne. Klienci już w standardzie otrzymywali bowiem opony z białym otokiem w rozmiarze 5,90 x 15, chromowane kołpaki z jasnymi pierścieniami, chromowane zderzaki (przedni z dodatkowym pałąkiem), podwójne osłony przeciwsłoneczne, dużą, wygodną kierownicę, wbudowany w kokpit schowek, dodatkowy bagażnik tylny oraz pełną oponę zapasową z pokrowcem tkaninowym. Na tylnym błotniku znalazły się chromowane stopnie, zaprojektowane z myślą o młodych ludziach, którzy woleli wskakiwać na tylne siedzenia. Wśród wskaźników znalazły się: prędkościomierz oraz wskaźnik ciśnienia oleju, temperatury wody i poziomu paliwa. Panele tapicerki drzwi i panele wewnętrzne zostały wykończone skórą, a podłogi pokryte gumową matą. Początkowo założenie materiałowego dachu wymagało poluzowania czterech nakrętek motylkowych i położenia fotela, później zapięcie zmieniono na wygodniejsze. Po złożeniu dachu osłona mogła służyć za podłokietnik. Dostęp do niewielkiego przedziału bagażowego był możliwy poprzez złożenie tylnego siedzenia. Do opcji najczęściej wybieranych przez klientów dodano radio i ogrzewanie. Dostępna była również wersja z kierownicą po prawej stronie.

Jeep Jeepster

Jeep Jeepster
Ogromna dbałość o szczegóły i bogate wyposażenie Jeepstera miały przyciągnąć bogatych klientów

Jeep Jeepster

Jeep Jeepster
Tył pojazdu nie otwierał się, więc bagaże trzeba było przewozić za tylnymi siedzeniami

Technika

Początkowo pod maską znalazł się czterocylindrowy, rzędowy silnik Go-Devil dysponujący mocą 63 KM. Rodowód tego silnika sięga jeszcze 1930 roku, jednak po wojnie główny inżynier firmy – Delmar „Barney” Roos – oraz jego asystent – Floyd Kishline – znacząco przebudowali tę konstrukcję, tym samym poprawiając jej parametry. Zmianie uległo m.in. chłodzenie – kanały wodne zostały przedłużone na całą długość cylindrów. Poprawiono też pracę wału korbowego, a głowica cylindra otrzymała nową komorę spalania z powiększonymi zaworami wlotowymi. Dodatkowo pojawił się nowy łańcuch rozrządu. Wszystkie te zabiegi sprawiły, że silnik zyskał na kulturze pracy.

W standardowej wersji jednostka współpracowała z przekładnią manualną z lewarkiem na kolumnie kierownicy i dodatkowym overdrivem. Przekładnia główna otrzymała przełożenie 4,88: 1, co zapewniało sprawne przyspieszenie. Nadbieg był automatyczny – wystarczało użyć pokrętła, a w trakcie jazdy mocno dodać gazu. Napęd na cztery koła był niedostępny – Willys nie brał nawet takiej opcji pod uwagę. Tylny most był prowadzony resorami piórowymi, natomiast z przodu znalazło się niezależne zawieszenie resorowane poprzecznie ustawionym resorem piórowym.

Prasa

Z przeglądu prasy z 1948 roku jasno wynikało, że Jeepster został bardzo dobrze oceniony. Barney Clark, z San Francisco Chronicle, pisał, że Jeepster był wyjątkowy wśród pełnowymiarowych samochodów amerykańskich. Dziennikarz chwalił go też za dynamikę i zwinność. Poddany testom osiągał 0-30 mph (48,3 km/h) w 5,3 sekundy, 0-50 mph (80,5km/h) w 14,1 sekundy, a 0-60 mph (96,6 km/h) w 21,9 sekundy, co – jak na koniec lat czterdziestych – nie było złym wynikiem. Clark pracę silnika określał jako zaskakująco gładką, chociaż zaznaczał, że istnieją pewne prędkości, przy których wibracje są zauważalne, jednak w niskich zakresach przyspieszenie jest natychmiastowe i dynamiczne. Dziennikarz pisał, że od 55 mph w wzwyż Jeepster jest znacznie wolniejszy. Sam pojazd Clark określił jako solidny i jednocześnie lekki oraz zwrotny.

 Pierwsza część oraz okładka rocznego raportu Willys-Overland z 1948 roku dotyczyły Jeepstera. Bowiem firma wiązała z tym pojazdem ogromne nadzieje. Przygotowane broszury reklamowe głosiły, że Jeepster to samochód osobowy o sportowym zacięciu – zupełnie inny niż wszystkie.

 

 Problem ze sprzedażą

Wyniki sprzedaży Jeepstera nie były jednak zadowalające – z trzech powodów. Po pierwsze, klientom nie spodobał się pomysł na dwudrzwiowego Phaetona z plastikowymi kurtynami zamiast tradycyjnych szyb – takie kabriolety nie cieszyły się wtedy zbyt dużym zainteresowaniem. Po drugie, cena Jeepstera wynoszącą 1 765 $ nie wypadała źle na tle konkurencji, w tym Forda V8 Super Deluxe (1740 $) czy Chevy Fleetmaster (1750 $), ale wspomniane pojazdy dysponowały silnikami o większej liczbie cylindrów. Trzeci problem stanowiła organizacja sprzedaży. Po wojnie firma Willys-Overland nie była w dobrej kondycji. Rynek powoli wracał do normy. W 1948 roku podaż samochodów zaczęła się równoważyć z popytem. Firma zaczęła organizować szybkie szkolenia dla sprzedawców, którzy mieli skupiać się na zaletach Jeepstera – na oszczędności czterocylindrowego silnika, łatwości parkowania i sprawnej obsłudze dachu. To jednak nie wystarczyło, by osiągnąć sukces. 

W pierwszym roku wyprodukowano 10 326 Jeepsterów, jednak nie sprzedano wszystkich egzemplarzy. Willys-Overland podjął szereg kroków w celu poprawy tej sytuacji, m.in. znacząco obniżył cenę. W 1949 roku wprowadzony model VJ-3 wyceniony na 1 495 $. Obniżenie kosztów wiązało się jednak ze zubożeniem podstawowego wyposażenia. W opcji dostępne były: charakterystyczne zdobienia atrapy chłodnicy w kształcie litery T, pałąki na zderzaku frontowym, białe psy na oponach i rurowe zakończenia nadwozia. Overdrive pozostał w standardzie.

Jeep Jeepster

Jeep Jeepster
Pierwsze egzemplarze modelu Jeepster miały pionową atrapę z charakterystycznym chromowanym elementem w kształcie litery T

W połowie 1949 roku do sprzedaży trafił Jeepster VJ3-6, napędzany sześciocylindrowym silnikiem  o mocy 72 KM. Pojazd nie był demonem prędkości, ale oferował większą płynność jazdy niż wariant z czterocylindrową jednostką. Nowego Jeepstera Willys wycenił na 1 530 $. Sprzedaż modelu zwiększyła się jednak tylko nieznacznie. W1949 roku wyprodukowano 2 960 egzemplarzy: 2 307 zostały wyposażone w silnik czterocylindrowy, 653 – w nową szóstkę.

Rok 1950 – zmiany

Jeszcze pod koniec 1949 roku zapowiedziano zmiany. W marcu 1950 roku Jeepster otrzymał nie tylko zmodyfikowane nadwozie, ale i nowy, czterocylindrowy silnik Hurricane bazujący na modelu Go-Devil i wyposażony w układ górnozaworowy, co pozwoliło na zwiększenie wydajności zaworów dolotowych i skutkowało wzrostem mocy do 72 KM przy 4 000 obr./min. Jednocześnie Willys zwiększył pojemność sześciocylindrowej jednostki do 161 cali sześciennych. Zapewniło to płaski moment obrotowy przy niewielkim wzroście mocy (do 75 KM osiąganych przy 4 000 obrotach na minutę). Jeepster otrzymał również nowy przód z zaokrąglonymi błotnikami i przestylizowaną atrapą chłodnicy z pięcioma chromowanymi poprzeczkami.

Jeep Jeepster

Jeep Jeepster
Reklama Jeepstera wyposażonego w silnik Hurricane z 1950 roku

Jeep Jeepster

Jeep Jeepster
Odrestaurowane egzemplarze z sześciocylindrowym silnikiem Hurricane są prawdziwą gratką dla kolekcjonerów

Z uwagi na słabe wyniki sprzedaży w ofercie firmy równocześnie dostępne były cztery różne modele. Pierwsza seria z silnikami czterocylindrowymi została oznaczona symbolem VJ-3 463, a z jednostkami sześciocylindrowymi – VJ-3 663. Druga generacja z nowymi silnikami zyskała oznaczenie VJ-473 dla wersji czterocylindrowej i VJ-673 dla wersji sześciocylindrowej.

W 1950 roku całkowity nakład Jeepstera wynosił 5 845 sztuk, z czego 4 066 to modele czterocylindrowe, a 1 779 szóstki. Słabe wyniki sprzedaży skłoniły decydentów firmy do podjęcia decyzji o zakończeniu produkcji. Niesprzedane modele z 1950 roku otrzymały sygnowanie na rok 1951.

Jeepster powrócił

W ciągu czterech lat wyprodukowano 19 131 egzemplarzy modelu Jeepster, jednak pojazd ten szybko zyskał zagorzałych fanów i obecnie jest najbardziej poszukiwanym modelem kolekcjonerskim Jeepa. Po 1951 roku Jeepster miał powrócić jeszcze dwukrotnie. W roku 1962 Brooks Stevens odświeżył i przygotował pojazd pod kątem ewentualnej produkcji w Brazylii. Niestety z pomysłu bardzo szybko zrezygnowano. Do nazwy Jeepster powrócono w 1967 roku, już za czasów nowego właściciela – Kaisera-Jeepa, następcy Willysa-Overlanda. Nazwy użyto w kontekście zupełnie nowego modelu, który prawie żadnych części nie dzielił z oryginałem. Ponadto posiadał on napęd na cztery koła. Jeepster, a później Jeepster Commando, osiągnął zdecydowanie większy sukces niż pierwowzór i figurował w ofercie aż do 1974 roku, kiedy to został zastąpiony przez model Cherokee.

Willys Jeepster – wymiary

długość – 174,8”

wysokość – 62”

szerokość – 69”

rozstaw osi – 104”

rozstaw kół przód/tył – 55,5/57”

masa (silnik czterocylindrowy/sześciocylindrowy) – 2 468/2 393 funtów

 

Willys Jeepster – dane techniczne

Silniki 

1948-1950 – L134 Go Devil I4 (2 198 cm3)

1949-1950 – L148 Lightning I6 (2 433 cm3)

1950 – F134 Hurricane I4 (2 199 cm3)

1950 – L161 Lightning I6 (2 640 cm3)

Skrzynia biegów 

I: 2,60:1; II: 1,63:1; III: 1,00:1; IV: 0.70:1; R: 3,53:1
Jeep Jeepster na widokówce prezentującej pojazdy z lat 40. i 50.

Jeep Jeepster na widokówce prezentującej pojazdy z lat 40. i 50.

Jeep Jeepster

Jeep Jeepster
Na plakatach reklamowych Jeepstera bardzo często pojawiali się młodzi ludzie, co miało sugerować grupę docelową

Willys Jeepster  – produkcja w latach

rok   liczba

1948 - 10,326

1949 - 2,960

1950 – 5,836

autor: Grzegorz Surowiec, zdjęcia: archiwum, producent

...a może to też Cię zainteresuje: