Żelazny Koń
Samochody ciężarowe serii M 931 wywodzą się bezpośrednio od samochodów M 54, czyli starych, dobrych „dużych REO”. Konstrukcja REO* powstała w latach pięćdziesiątych, a następnie była modernizowana i produkowana aż do 1989 roku.
Ciężarówki REO M 54 masowo wykorzystywano podczas I wojny w Iraku; wtedy też zastosowano model M 939 w wersji ciężarowej, można go zobaczyć w relacjach dokumentalnych z pola walki na irackiej pustyni.
Ciężarówka, która jest „bohaterem” mojego artykułu, to ciągnik siodłowy używany przez armię do przewozu dużych i ciężkich ładunków. Ciągniki te stosuje się przede wszystkim pod lawety niskopodwoziowe. Przewozi się na nich ciężki sprzęt typu czołgi oraz transportery opancerzone. M 931 bardzo dobrze radzi sobie z transportem pojazdów pancernych typu Bradley, licznie stosowanych podczas konfliktu w Iraku. Ciągniki te przewoziły również cysterny z paliwem, naczepy z oprzyrządowaniem inżynieryjnym, konstrukcje mostów przeprawowych oraz ładunki wielkogabarytowe.
Charakterystyka
Ciągnik M 931 produkowały zakłady AM General. Konstrukcja pojazdu została oparta o stalową ramę, do której za pomocą potężnych resorów piórowych zamocowano trzy mosty napędowe. M 931 posiada napęd 6×6. Jest to niezwykle istotne w przypadku samochodu wojskowego, wykorzystywanego w zróżnicowanym terenie. Pojazd wyposażono w silnik diesla z turbo doładowaniem, czyli sześciocylindrowy Cummins 6CTA 8,3 o pojemności 8 300 cm3 i mocy 240 KM. Silnik połączony jest z automatyczną skrzynią biegów z pięcioma przełożeniami do przodu oraz biegiem wstecznym. Na całość układu napędowego składa się jeszcze skrzynia redukcyjna z dwoma przełożeniami.
W tylnej części ramy, nad tylnymi osiami znajduje się siodło, czyli zaczep do różnego rodzaju naczep.
Koła zaopatrzono w opony o wzmocnionej wytrzymałości, z uniwersalnym bieżnikiem terenowym w rozmiarze 1100×20. Zastosowanie kół typu „bliźniak” na tylnych osiach ciągnika, daje możliwość przewozu ładunków o dużej masie oraz radzenia sobie w terenie, zwłaszcza piaszczystym.
Szoferka
Kabinę wyposażono w fotel kierowcy oraz bardzo szeroką, obszerną kanapę, przewidzianą do korzystania dla dwóch osób. Kierowca ma przed sobą deskę rozdzielczą, na której umieszczono wszystkie wskaźniki, zegary oraz przełączniki. Deska rozdzielcza jest bardzo czytelna, co daje kierowcy olbrzymi komfort podczas jazdy i manewrów.
Od kabiny odchodzi dłuższa maska osłaniająca przedział silnikowy. Cały przód pojazdu można bez problemu podnieść do góry, po uprzednim odpięciu klamer zabezpieczających. Może to zrobić jedna osoba. W przedniej części, na atrapie, widać ramię wykonane z metalowej rury, służące jako zabezpieczenie do przytrzymania-unieruchomienia maski podczas serwisu silnika.
Standardowo przednia rama okna może zostać położona na masce, natomiast cały metalowy dach jest odkręcany od reszty szoferki i można go zastąpić metalowym stelażem z brezentową opończą.
Za kabiną znajduje się stojak na koło zapasowe oraz dźwig do jego opuszczania i załadunku. Tył kabiny wyposażono również w wysięgnik do montażu lampy sygnalizacyjnej, używanej podczas transportów ładunków ponadgabarytowych. Przy kabinie widoczny jest wlot powietrza oraz rura wydechowa wraz z tłumikiem.
Innowacyjny
Chciałbym podkreślić innowacyjność wprowadzonych do modelu M 931 zmian: nowocześniejszy od stosowanego w poprzedniku silnik Cummins, automatyczna skrzynia biegów, a także pneumatyczne hamulce i powiększona kabiny kierowcy, odznaczająca się poprawionym stopniem komfortu użytkowania. Tą nową jakością M 931 różni się znacznie od poprzednika M 54.
M 931 – DANE TECHNICZNO-EKSPLOATACYJNE
Silnik
Cummins 6CTA 8,3, wysokoprężny z turbodoładowaniem, układ i liczba cylindrów – R6, pojemność skokowa – 8 300 cm3, moc maksymalna – 240 KM
Skrzynia biegów
automatyczna pięciobiegowa
Skrzynia rozdzielcza
dwubiegowa, napęd 6×6
Zawieszenie przednie
piórowe
Zawieszenie tylne
piórowe
Układ hamulcowy
pneumatyczny
Układ kierowniczy
b.d.
Koła
felgi stalowe z ogumieniem w rozmiarze 1100×20
Nadwozie
stalowe, dwudrzwiowe, trzyosobowe, osadzone na stalowej ramie, instalacja elektryczna – 24 V
Masy, wymiary
długość x szerokość x wysokość – 6718 mm x 2477 mm x 3010 mm, rozstaw osi – b.d., prześwit – b.d., masa własna – ok. 10 000 kg, pojemność zbiornika paliwa – dwa zbiorniki po 295 dm3
Osiągi
prędkość maksymalna – 86 km/h, zużycie paliwa – b.d.
Autor: Rafał Bier, Zdjęcia: autor
Artykuł archiwalny z numeru 4/2014
