Jedziemy na narty. Bagażniki zewnętrzne

Sezon zimowy ruszy pełną parą. Narciarze i snowboardziści będą w swoim żywiole. Problem pakowania i transportu sprzętu sportowego (i nie tylko) można łatwo rozwiązać. Nie mówię tutaj o pożyczaniu akcesoriów na miejscu. Poniżej zgłębiamy tę kwestię.

Sprzęt sprzętowi nierówny. W zależności od preferowanej dyscypliny, mamy do czynienia z różnymi gabarytami, kształtami i masami sprzętu. Nowoczesne, taliowane narty zjazdowe, przeznaczone do poruszania się po przygotowanych trasach, nie są zbyt długie. Slalomówki i narty do krótkich skrętów nie przekraczają długości 165 cm. Uniwersalne narty rekreacyjne nie są wiele dłuższe. Ale już deski gigantowe czy freeride’owe mogą przekraczać długość 190 cm. Od kilku lat daje się też zauważyć tendencję do poszerzania platform nart all mountain i pozaprasowych. Coraz częściej spotykamy narty o szerokości ponad 100 mm pod butem. Do tego dochodzą sporych rozmiarów wiązania. Przeciętny zestaw zjazdowy (narty z wiązaniami), waży ok. 8-10 kg. Dodajmy do tego parę butów o masie ok. 4-5 kg.

Analogicznie sprawa ma się z deskami. Trasowe i rekreacyjne snowboardy mają po ok. 1,5 m długości i są relatywnie wąskie, ale pozatrasowe potwory mogą przekraczać 1,8 m długości, często przy znacznej szerokości. Przeciętna deska rekreacyjna waży ok. 5-6 kg, co w komplecie z wiązaniami i butami daje 8-10 kg.

Zupełnie odmiennie wygląda temat sprzętu nordyckiego, zwanego popularnie biegowym. Przede wszystkim narty są długie: zwykle ponad 2 m do techniki klasycznej i nieco poniżej do łyżwowej. Narty sportowe mają szerokość ok. 45 mm, rekreacyjne i śladowe 47-55 mm, typowo terenowe (back country) są jeszcze szersze – w najcięższych wersjach mogą przypominać kształtem narty zjazdowe. Jak można przypuszczać, narty biegowe są lekkie – nawet modele rekreacyjne ważą poniżej 2 kg z wiązaniami (sportowe znacznie mniej), a duże narty BC nie przekraczają zwykle masy 2,5 kg.

Uchwyty na narty – wybrane modele
4 komplety nart / 2 deski snowboardowe
Thule 726 – 320 zł
Mont Blanc McKinley – 400 zł
6 kompletów nart / 4 deski snowboardowe
Thule 727 –  530 zł
Inter Pack Silver Top 6 – 340 zł
Mont Blanc Everest – 450 zł

Od rodzaju i przeznaczenia sprzętu narciarskiego zależy sposób i miejsce jego transportu. Ale nie chodzi wyłącznie o wymiary i masy. Wprawdzie można skutecznie uprawiać narciarstwo na sprzęcie za kilka stówek, jednak przyzwoity set zjazdowy (narty z wiązaniami) może kosztować 2-4 tys. zł, a nordycki ok. 1 tys. zł. Tym samym powstaje problem nie tylko bezpiecznego transportu sprzętu narciarskiego, co jego pozostawienia np. podczas za- i rozładunku pod blokiem czy na parkingu restauracji. O ile sprzęt transportowany wewnątrz pojazdu jest chroniony w sposób naturalny zabezpieczeniami samochodu, sprzęt zainstalowany na zewnątrz nadwozia musi być chroniony odpowiednio zabezpieczeniami bagażników.

W środku i na zewnątrz

Truizmem jest twierdzenie, że sprzęt narciarski możemy wozić wewnątrz bądź na zewnątrz auta. Obydwa sposoby mają swoje plusy i minusy. Transport wewnątrz pojazdu ma ograniczenia – techniczne i prawne, ale praktycznie nie wymaga nakładów finansowych. Ograniczenia techniczne są oczywiste: sprzęt musi się zmieścić we wnętrzu auta i to nie byle gdzie. Chodzi o bezpieczeństwo jadących – szczególnie podczas wszelkiego rodzaju zdarzeń drogowych. W razie kolizji czy wypadku, narty albo deska mogą zadziałać jak włócznia bądź gilotyna. Dlatego też, przewożone wewnątrz pojazdu, muszą być oddzielone od osób i przymocowane. Oznacza to konieczność posiadania dużego bagażnika, wydzielonej przestrzeni ładunkowej, ewentualnie rękawa narciarskiego. Zazwyczaj jednak, do wnętrza zmieścimy co najwyżej deski i krótkie narty. Przewóz sprzętu w przedziale osobowym (np. przy częściowo złożonych siedzeniach), choć technicznie możliwy, jest niebezpieczny, a w niektórych krajach – zabroniony.

Jeśli chodzi o transport na zewnątrz pojazdu – do wyboru mamy dach albo tylną ścianę nadwozia. Ten sposób transportu jednak kosztuje – wymaga zakupu osprzętu: bagażnika, boksu. Osprzęt zewnętrzny zwiększa opory powietrza, a tym samym zwiększa zużycie paliwa, pogarsza osiągi i jakość prowadzenia pojazdu. Należy też mieć na uwadze, że cztery komplety narciarskie na dachu, to 40 kg masy umieszczonej wysoko, a zatem mającej wpływ na jakość prowadzenia pojazdu.

Kufer

Tradycyjnym sposobem jest transport desek na bagażniku dachowym. Zmieszczą się tam narty każdej długości – to największa zaleta bagażnika. Nowoczesne konstrukcje składają się z belek bazowych oraz specjalizowanych uchwytów bądź boksów. Taki podział konstrukcji powoduje, że ta sama baza obsługuje np. letnie uchwyty rowerowe czy kajakowe, a zimą narciarskie. Boks może być używany również latem.

Co lepsze: specjalizowany uchwyt czy bardziej uniwersalny boks?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, choć można skłaniać się ku boksom.

Ale jaki wybrać?

Rynek oferuje szeroką gamę wyrobów. Jeśli przyjmiemy za kryterium parametr ceny, można wybierać wyroby od najtańszych w cenie poniżej 500 zł, po najdroższe w cenie ponad 3,5 tys. zł. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że cena nie jest jedynym kryterium wyboru boksu. Przede wszystkim musimy znać jego przeznaczenie, czyli wiedzieć co będziemy transportować. Do krótkich nart albo desek wystarczy boks o długości 170 cm, albo 180 cm. Jeśli paramy się na ostro freeridem albo slalomem gigantem, potrzebujemy boks o długości nawet ponad 190 cm. Do przewozu nart biegowych do klasyka potrzebny jest zwykle jeszcze dłuższy wyrób. Ważne też, ile kompletów będziemy transportować, czy oprócz nart i kijów chcemy wkładać do boksu inne elementy ekwipunku, etc. Bo oprócz długości, boks ma jeszcze swoją szerokość i wysokość, a tym samym objętość. Zwykle wytwórcy i sprzedawcy podają wszystkie powyższe parametry, sugerując też liczbę kompletów sprzętu (nart, desek) mieszczących się wewnątrz.

Co charakteryzuje wysokiej jakości boks?

Przede wszystkim przemyślana i zaawansowana konstrukcja, wysoka jakość materiałów i wykonania. Dobrej jakości wyrób jest sztywny i jednocześnie lekki, wykonany z materiałów odpornych na działanie światła (w tym promieni UV) i temperatury, wilgoci oraz zanieczyszczeń. Jest łatwy do utrzymania w czystości – tak na zewnątrz, jak i wewnątrz. Odznacza się korzystną aerodynamiką, jest łatwy i pewny w montażu do belek bazowych. Topowe modele wyróżniają się dostępem z dwóch stron. Mają solidny system rygli zabezpieczających przed wyważeniem wieka i solidny zamek zabezpieczający. Wnętrze jest wyścielone materiałem antypoślizgowym i ukształtowane w sposób umożliwiający segregację sprzętu (np. korytka na kije).

 

Uchwyty

Porównywalnej z boksami jakości uchwyty narciarskie są tańsze i lżejsze. Zwykle też łatwiejsze i szybsze w montażu oraz wygodniejsze w za- i rozładunku. Zazwyczaj mamy do czynienia z uniwersalnymi elementami nożycowymi, choć dostępne są także klasyczne adaptery gniazdowe (zarówno do nart zjazdowych, jak i nordyckich). Również w przypadku uchwytów podawane są ich możliwości przewozowe. Zależą one od szerokości wyrobu, jak i wysokości – w elementach podwyższonych można montować narty w parach bez ryzyka kolizji wiązań z dachem pojazdu. Dobrej jakości uchwyt jest wykonany z wysokiej jakości tworzyw sztucznych w połączeniu ze stopami aluminium. Całość powinna być odporna na korozję i starzenie, łatwa w utrzymaniu w czystości. Do tego dochodzą bezpieczne zamki i skuteczny oraz prosty system mocowania do belek. Oferowane są także różne rozwiązania ułatwiające obsługę bagażnika (np. uchwyty przesuwane).
W porównaniu do boksów, uchwyty mają oczywiste minusy. Nie zabezpieczają ładunku ani przed wpływami atmosferycznymi, ani przed ciekawością osób niepowołanych. Mogą też generować większe opory powietrza, zwiększając głośność i zużycie paliwa. Nie pozwalają też przewozić nic poza nartami i deskami.

Kosz wyprawowy

Wielu użytkowników samochodów terenowych przeznaczonych do dalszych eskapad posiada monolitycznej konstrukcji duże bagażniki koszowe. Istnieje możliwość ich demontażu na zimę i zastąpienia belkami z boksem bądź uchwytami, ale raczej niewiele osób decyduje się na taki manewr. Transport nart w długim koszu bagażowym jest jak najbardziej możliwy. Najprostsza metoda to wzdłużne ułożenie nart umieszczonych w pokrowcach i zamocowanie ich ekspanderami bądź pasami zaciskowymi.

Nie tylko dach

W przypadku samochodów wysokich, a takimi są m.in. busy i SUV-y, a nawet duże vany, transport sprzętu na dachu może być utrudniony. Nie chodzi nawet o sam przewóz, co o załadunek i rozładunek wysokich nadwozi. W takich wypadkach potrzebna jest drabinka bądź podest, ewentualnie inne miejsce dla bagażnika. Jakie? Ano, praktycznie pozostaje ściana tylna nadwozia. Spotykane są bagażniki mocowane na tylnych drzwiach bądź na kole zapasowym. Obydwa rozwiązania mają jednak prawie same minusy. Owszem, doskonały jest dostęp do sprzętu, ale na tym koniec. Sprzęt pogarsza widoczność do tyłu, może zasłaniać tablicę rejestracyjną, zwiększa obciążenie zawiasów drzwi/pokrywy i utrudnia dostęp do bagażnika wewnętrznego. Przy tym, potwornie się brudzi, zbierając wszystkie zanieczyszczenia powstałe w wiarach tylnej ściany nadwozia. Nie trzeba dodawać, że pionowa instalacja bagażnika uniemożliwia stosowanie boksów.

Pick-up

Wyodrębniona przestrzeń ładunkowa zdecydowanie ułatwia transport sprzętu zimowego. Jest jednak warunek: długość ładowni musi być większa niż długość sprzętu. O ile pick-up z pojedynczą kabiną oferuje skrzynię o długości przekraczającej 2 m, o tyle w nadwoziu z przedłużoną kabiną mamy już ok. 1,8 m długości, a w nadwoziu „double cab” niewiele ponad 1,5 m. Tym samym, do przewozu nart i desek w osobowych pick-upach stosuje się zazwyczaj klasyczne bagażniki dachowe.

Jak, gdzie i w czym transportować sprzęt narciarski? To temat złożony. Decyzja zależy od wielu czynników, m.in.: co i w jakiej ilości musimy przewozić, jakim samochodem dysponujemy, czy, i jaką bazę bagażową posiadamy. Ogromne znaczenie ma też zasobność portfela. Zawsze jednak warto przeanalizować zagadnienie, bo właściwe rozwiązanie oznacza komfort i bezpieczeństwo transportu.

Autor:  Aleksander Goliat, zdjęcia: Inter Pack, Mont Blanc, Thule, archiwum