Wielozadaniowiec
Na początku lat sześćdziesiątych w Związku Radzieckim na potrzeby armii oraz do użytku cywilnego opracowano projekt nowej, lekkiej ciężarówki. W 1964 roku ruszyła produkcja Gaza 66, który zastąpił wytwarzany do tej pory model 63.
GAZ 66 jest przykładem połączenia prostoty z uniwersalnością i solidnością
Historia
W Gorkowskich Zakładach Samochodowych opracowano projekt lekkiej, terenowej* ciężarówki naszpikowanej nowatorskimi rozwiązaniami technicznymi oraz o bardzo nowoczesnej – jak na tamte lata – linii nadwozia. W początkowych założeniach masa całkowita pojazdu nie miała przekraczać 3500 kg, a jego ładowność wynosić 2000 kg. Było to idealne rozwiązanie, które dotyczyło półciężarówki produkowanej pod kątem wojsk powietrznodesantowych.
GAZ 66
Pierwsze modele Gaza 66 były wytwarzane z kabinami przykrytymi brezentową opończą rozpościeraną na składanym stelażu. Taka konstrukcja pozwalała na obniżenie gabarytów całego pojazdu. Po złożeniu plandeki i stelaża skrzyni ładunkowej samochód mocowano na platformie desantowej, uzbrojonej w spadochrony. Taki pakiet czekał na załadunek do samolotu An 12, z którego dokonywano desantów na tereny operacyjne. Tego typu samochody używane w jednostkach powietrznodesantowych określano jako Gaz 66 B.
O dużych walorach terenowych Gaza 66 może świadczyć fakt, że wiele załóg w latach dziewięćdziesiątych oraz obecnie decyduje się na start w rajdach terenowych dla ciężarówek właśnie tym pojazdem.
GAZ 66
Konstrukcja
Konstrukcja Gaza 66 jest przykładem typowego dla Rosjan łączenia prostych rozwiązań z niezawodnością i uniwersalnością. Jak już wspomniałem, nowa linia Gaza charakteryzowała się zupełnie odmienną, nowatorską konstrukcją kabiny – całkowicie metalowa, z minimalnie wysuniętym przodem. Można było to osiągnąć poprzez wpuszczenie silnika do środka kabiny, co umożliwiło wydłużenie przestrzeni ładunkowej tylnej paki.
GAZ 66 W kabinie między siedzeniami montowano jednostkę napędową
Podstawowa kabina do modelu Gaz 66 została skonstruowana tak, aby pomieścić dwie osoby. W środku znajduje się czytelna deska rozdzielcza, na której zamontowano wskaźniki i przełączniki. Kabina posiada dobre i bardzo wydajne ogrzewanie, co w warunkach mroźnych rosyjskich zim, a zwłaszcza działań w tym okresie na poligonach ma bardzo duże znaczenie. Należy wspomnieć, że produkowane są również modele Gazów 66, w których fabrycznie nie montowano ogrzewania. Dotyczy to tylko samochodów, które eksportowano do Afryki, np. do Angoli. W warunkach letnich Gaz posiada bardzo dobrą wentylację kabiny, co zapewnia załodze względny komfort podczas podróżowania.
Cała konstrukcja ciężarówki oparta jest na solidnej ramie, do której przymocowano resory piórowe. Do tych przytwierdzono mosty napędowe. Samochód został wyposażony w widlasty, ośmiocylindrowy silnik o pojemności 4,254 dm3. Jednostka współpracuje ze skrzynią biegów o czterech przełożeniach do przodu oraz jednym biegu wstecznym.
GAZ 66 Silnik został połączony z napędem wykorzystującym wały Kardana
Cały układ napędowy połączono z reduktorem o dwóch przełożeniach. Napęd na osie przekazywany jest za pomocą wałów Kardana.
GAZ 66 Sztywne mosty pod resorami piórowymi
Za kabiną znajduję się miejsce na koło zapasowe. W tylnej części ramy zamontowano pakę ładunkową. Wykonana jest ona w całości z metalu, co spowodowało obniżenie sylwetki, a to jest bardzo ważne zwłaszcza w samochodzie wojskowym. W skrzyni ładunkowej, po obu stronach paki wykonano dwa profilowane nadkola. Znalazło się tam też i miejsce na wlew paliwa. Do skrzyni montuje się pałąki, na których jest rozciągnięta brezentowa opończa.
GAZ 66
Dodatki
W trakcie rozwoju konstrukcji Gaza 66 wprowadzono różne udoskonalenia, np. podgrzewacz silnika. Urządzenie pozwala zagrzać ciecz chłodzącą do temperatury 80 stopni Celsjusza, co umożliwia bezproblemowe uruchomienie silnika, nawet podczas największych mrozów. Kolejnym bardzo istotnym dodatkiem do wyposażenia samochodu terenowego jest mechaniczna wyciągarka napędzana za pomocą przystawki zamocowanej do skrzyni biegów. Lina z kutym hakiem wchodzi przez rolki zainstalowane w solidnym, przednim zderzaku. Kolejnym unowocześnieniem jest zamontowanie centralnego systemu pompowania kół. Modernizacja ta dotyczy głównie wersji desantowych.
GAZ 66 Mechaniczna wyciągarka napędzana jest za pomocą przystawki zamocowanej do skrzyni biegów
Przeznaczenie
W podstawowej wersji Gaz 66 wykorzystywany jest przez armię jako pojazd dostawczy do przewozu ludzi lub broni i amunicji. Auta stosuje się także jako lekkie ciężarówki do transportowania lekkich dział przeciwpancernych, przeciwlotniczych oraz moździerzy 120 mm.
Na Gazach montuje się również nadwozia specjalistyczne uzbrojone w systemy łączności oraz aparaturę kontrolno-pomiarową. Są także wozy dowodzenia, które idealnie sprawdziły się na wielu frontach konfliktów końca XX wieku. Gaz 66 swój chrzest bojowy przeszedł podczas wojny w Afganistanie, gdzie był masowo wykorzystywany w terenach górskich przez żołnierzy armii radzieckiej.
Samochód zaprezentowany na zdjęciach jest własnością firmy TDM Electronics, której siedziba mieści się w miejscowości Kopana, koło Warszawy. Pojazd ten został wyróżniony nagrodą podczas ubiegłorocznej edycji Operacji Południe.
Gaz 66 – dane techniczne
Długość 5,655 m
Szerokość 2,342 m
Wysokość 2,44 m
Prześwit 0,315 m
Silnik gaźnikowy V8 4,254 dm3
Moc 115 KM
Głębokość brodzenia 0,8 m
Prędkość maksymalna 95 km/h
Opony 1200 x 18
Autor: Rafał Bier, zdjęcia: autor
